تغذیه سالمندان نقش به سزایی در سلامت این افراد دارد. با توجه به تغذیه در این دوران اززندگی به دلیل تغییر نیازهای تغذیه ای بدن از اهمیت به سزایی برخوردار است. نیاز سالمندان به مواد مغذي متاثر از داروها، بیماریها و پدیده هاي بیولوژیکی دوران میانسالی و سالمندي بوده و در افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است. به منظور آشنایی سالمندان عزیز با نکات مهم در تغذیه، پیام های بهداشتی توسط خانم دکتر لیلا صادق مقدم، متخصص سالمندشناسی تهیه و تنظیم شده است که در این مطلب به آنها پرداخته می شود:
* در سالمندان بیماری های قلبی، سرطان، افزایش چربی خون و فشارخون بالا، بیش از سایر گروه های سنی دیده می شود و این بیماری ها با تغذیه درست و فعالیت بدنی کافی، تا حدود زیادی قابل پیش گیری هستند .تعداد قابل توجهی از سالمندان، اضافه وزن یا چاقی دارند و کاهش مقدار کمی از وزن آنان، می تواند تأثیرات مهمی در سلامت آن ها داشته باشد. سالمندانی که فعالیت بدنی کافی داشته باشند، قلب سالم تری دارند و بهتر می توانند وزن خود را کنترل کنند، بسیاری از مردان و زنان سالمند، بیش از مقدار مورد نیاز، سدیم (نمک) دریافت می کنند. در حالی که، کاهش نمک دریافتی می تواند به مقدار قابل توجهی از خطر فشارخون بالا بکاهد .
* دریافت کافی ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز می تواند از بروز مشکلاتی مانند کم خونی، افسردگی، پوکی استخوان و نقص حافظه جلوگیری نماید؛ به بهبودی بعد از جراحی و یا آسیب ها کمک کند و باعث تقویت استخوان ها و دندان ها شود.
* ویتامین های B12 ،B6، Dو C به مقدار کافی از طریق غذا دریافت نمی شود . در دوران سالمندی، اغلب میزان دریافت انرژی و پروتئین کاهش می یابد؛ در حالی که باید توجه داشت پروتئین برای ترمیم و حفظ بافت ها مورد نیاز است و میزان نیاز به آن، با افزایش سن بیش تر میشود. به عبارت دیگر ،سالمندان به پروتئین بیش تر و با کیفیت بالاتری نیاز دارند. دریافت کم انرژی، پروتئین و ریزمغذی ها، خطر بیماری های مرتبط با تغذیه را افزایش می دهند .
* در هر سنی می توان روش تغذیه را تغییر داده، آن را بهبود بخشید. خوب غذاخوردن در هر سنی مهم است. ولی با افزایش سن، اهمیت بیشتری پیدا می کند .
* کاهش اشتها در سالمندان کاهش ترشح بزاق؛ با افزایش سن، بزاق کم تری در دهان تولید و ترشح می شود و مصرف برخی داروها در سالمندان نیز ترشح بزاق را کاهش می دهد.
* بزاق نقش مهمی در درک طعم و مزه غذاها، توانایی بلع و سلامت دندان ها دارد و کاهش آن اشتها را کم می کند . مصرف بعضی از داروها توسط سالمندان ابتلا به برخی بیماری ها و عفونت ها در دوران سالمندی کاهش مصرف و جذب ویتامین ها و مواد معدنی اساسی مانند ویتامین B1، منیزیم، سدیم، آهن و روی، می تواند باعث کاهش اشتها شود . مشکلات عاطفی و هیجانی: استرس، افسردگی، عصبانیت، غم و غصه می توانند اشتها را کم کنند باید توجه داشت که در بسیاری از سالمندان، «من گرسنه نیستم، پس نباید غذا بخورم»، یک باور نادرست است که می تواند کاهش دریافت مواد غذایی را به دنبال داشته باشد.
* کاهش اشتها در سالمندان تبدیل غذاخوردن به یک عادت مفید و لذت بخش ،مصرف وعده غذایی یا میان وعده هر دو تا سه ساعت یکبار و مصرف مکمل های پروتئین بین وعده های غذایی ،می تواند در پیش گیری از کاهش دریافت مواد غذایی در سالمندان تأثیر داشته باشد.
* یکی از اقدامات مناسب برای بهبود اشتها در سالمندان، مصرف حجم کم تر غذا در دفعات بیشتر است.
* توجه افراد خانواده به غذا خوردن سالمندان، غذا خوردن بطور دورهمی و صرف زمان با اعضا خانواده می تواند در غذا خوردن بهتر سالمندان کمک نماید .
* نیازهای غذایی اساسی در سالمندان غذاهای مغذی اساس زندگی سالم را در هر سنی تشکیل می دهند. غذاهایی که در سنین قبل از سالمندی مصرف شده است، بر سلامت فرد در دوران سالمندی تأثیر دارد. تغذیه خوب به همراه فعالیت بدنی منظم، می تواند به سلامت بیشتر در سالمندی کمک کند. در مقابل، تغذیه نامناسب و فعالیت بدنی نا کافی می تواند مشکل ساز باشد. الف. آب دریافت آب کافی، یکی از عوامل کلیدی در پیش گیری از بیماری ها و مقابله با عفونت در سالمندان است. آب برای عملکرد طبیعی بدن شامل جذب و توزیع مواد مغذی ،تنظیم حرارت بدن و دفع مواد زائد ضروری است. کاهش مایعات بدن، یکی از علل مرگ و ناتوانی در سالمندان محسوب می شود. سالمندان حس تشنگی و گرسنگی کم تری دارند و همین مسئله باعث می شود که مایعات و غذای کم تری دریافت کنند.
* علل عدم مصرف آب و مایعات کافی در سالمندان : کاهش حس تشنگی امتناع از خوردن مایعات به دلایل مختلف مصرف داروها به ویژه داروهای ادرارآور مشکلات بلعیدن غذا بیماری های گوارشی به ویژه اسهال و استفراغ عدم استفاده یا دسترسی به مایعات مورد علاقه یا ترس از مصرف آن ها ناتوانی در دیدن و تشخیص مایعات عدم توانایی استفاده از لیوان دوست نداشتن غلظت مایعات داشتن محدودیت برای توالت رفتن ترس از دفع بی اختیار ادرار (باید دانست که بی اختیاری ادرار، ارتباطی به محدودیت دریافت/ مصرف مایعات ندارد)
لازم به توضیح است که پیام ها و نکات سالمندی سالم در کانال پیام رسان ایتا با نام « بنیاد فرزانگان گناباد با لینک B2n.ir/a19639 » بارگذاری می شود. جهت استفاده از این مطالب در این کانال عضو شوید.
شرکت مهراندیشان دوستدار سلامت ( رادیو سالمندان )